مرتضی پاشایی متولد 20 مرداد 1363 در محله صادقیه تهران خواننده، نوازنده و آهنگساز پاپ ایرانی بود.
پاشایی در سال 1389 با قرار دادن ترانه‌هایش در اینترنت به شهرت رسید. او نخستین آلبوم رسمی خود، «یکی هست» را در سال 1390 منتشر کرد. آلبوم‌های «گل بیتا» و «اسمش عشقه» دو آلبوم دیگر او هستند که تا پیش از درگذشتش به‌صورت رسمی منتشر نشده‌بودند و آلبوم «اسمش عشقه» در تابستان 94 به طور رسمی منتشر شد.
وی از آذر 1392 به تشخیص پزشکان به سرطان معده مبتلا شد و در 23 آبان 1393 در 30 سالگی درگذشت. او دانشجوی رشته گرافیک بوده و از کودکی به موسیقی علاقه داشته‌است. موسیقی را از چهارده‌سالگی با نواختن گیتار آغاز کرد.
پاشایی در 13 آبان 1393 به‌علت شرایط وخیم بیماری سرطان معده در بیمارستان بهمن تهران بستری شد و بر اثر این بیماری، صبح روز جمعه بیست‌وسوم آبان 1393 (حدود ساعت 10:30 صبح) در بیمارستان بهمن تهران درگذشت.
از هنگام بستری شدن وی در بیمارستان، گروه بزرگی از مردم در برابر بیمارستان حضور یافته‌بودند که با انتشار خبر درگذشت وی بر این جمعیت افزوده شد. درپی مرگ وی، تجمع‌های خودجوشی در سراسر ایران ایجاد شد و مردم به همخوانی ترانه‌های او پرداختند.
پدیده پاشایی بیانگر پدیدهٔ اجتماعی ناشناخته یا فروخفته ایست که در قالب ابراز احساسات جمعی در تجمعات کم‌نظیر مرگ و تشییع خواننده پاپ ایرانی مرتضی پاشایی خود را نشان داد. این پدیده توسط جامعه شناسان علت یابی شده و مورد بازشناسی و بررسی قرار گرفته است. بعضی کارشناسان آنرا پدیده عاطفی در برابر فشار مدرنیته دانستند.
مراسم تشییع و خاکسپاری وی در روز یک‌شنبه 25 آبان از مقابل تالار وحدت تهران برگزار شد. با وجود قرار داشتن تهران در وضعیت بحرانی ناشی از وارونگی هوا، جمعیت کثیری از مردم شرکت کردند.